Bakteriya və viruslar kimi bir çox xəstəliyə səbəb olan faktorlar ağızdan bədənə daxil ola bilir. Badamcıqlar bədənə daxil olan bakteriya və viruslardan qoruyur, boğazın hər iki tərəfində yerləşir, badam şəklində olduqları üçün badamcıqlar adlanır. Bu limfoid strukturların infeksiyası tonzillit adlanır. Badamcıq infeksiyalarının tez-tez təkrarlanması həyat keyfiyyətinin azalmasına səbəb ola bilər. Bəzi hallarda çox böyük badamcıqlar yuxu zamanı tənəffüs problemlərinə və qidalanma problemlərinə səbəb ola bilər. Uşaqlarda daha çox rast gəlinən badamcıq problemləri tonzillektomiya ilə aradan qaldırıla bilər.
Tonsillektomiya nədir?
Otorinolorinqoloq (LOR) Doktor Jalə Eyvazova bildirib ki, tonsillektomiya cərrahi müdaxilə ilə badamcıqların çıxarılması, badamcıqların infeksiya və iltihabını müalicə etmək üçün həyata keçirilən prosedurlardan biridir. İnfeksiyaya bağlı tonzillektomiya uşaqlıqda və gənclərdə ən çox görülən əməliyyatlardandır. Yetkinlərdə və daha böyük yaş qruplarında tonsil əməliyyatı daha çox xoruldama və ya şiş səbəbiylə aparılır.
Niyə tonzillektomiya edilir?
Tonsil əməliyyatları ən çox infeksiya ilə əlaqəli səbəblərdən həyata keçirilir. Burada əsas məqsəd tez-tez yoluxma hallarında həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq, əmək itkisini və narkotik istifadəsini azaltmaq, ürək qapaq xəstəliyi və oynaq revmatizmi kimi ağırlaşmaların qarşısını almaq və/və ya inkişaf riskini azaltmaqdır. tez-tez badamcıq infeksiyası olan hallarda baş verir.
Tonsillektomiya kimə lazımdır?
Tonzillit və tonzillektomiya ehtiyacı uşaqlarda böyüklərdən daha çox rast gəlinir. Ancaq hər yaşda olan insanların badamcıqlarında problem ola bilər və əməliyyat tələb oluna bilər.
Tonsillektomiya digər tibbi problemləri müalicə edə bilər:
- Badamcıqların şişməsi ilə əlaqədar tənəffüs problemləri
- Tez-tez və yüksək səslə xoruldama
- Yuxu zamanı tənəffüsün dayandırılması və ya yuxu apnesi
- badamcıqların qanaxması
- badamcıq xərçəngi
Tonsil əməliyyatı necə aparılır?
Otorinolorinqoloq (LOR) Doktor Jalə Eyvazova qeyd edib ki, tonsil əməliyyatları ümumi anesteziya altında aparılır. Belə ki, əməliyyat zamanı xəstə heç bir ağrı hiss etmir və əməliyyat cərrah tərəfindən daha rahat həyata keçirilir. Əməliyyat zamanı ağıza yerləşdirilən bəzi alətlərlə badamcıqlar tam görünə bilir. Tonsil toxuması klassik neştərdən istifadə etməklə və ya istilik (termal qaynaq) və səs dalğalarından (Coblator) istifadə prinsipi ilə işləyən xüsusi texnoloji cihazların köməyi ilə çıxarılır.
Tonsillektomiyanın riskləri nələrdir?
Tonsillektomiya əməliyyatı erkən və gec fəsadlara malikdir. Bu ağırlaşmaları aşağıdakı kimi sıralamaq olar:
- Tonzillektomiyadan sonra ən çox görülən ağırlaşma qanaxmadır. Erkən dövrdə risk ilk 24 saatda ən yüksək olsa da, əməliyyatdan sonrakı ilk 10 gündə qanaxma riski yüksəkdir. Ancaq gec qanaxma baş verə bilər. Yetkin xəstələrdə qanaxma riski daha yüksəkdir.
- Ağrı və ağrı ilə əlaqəli qidalanma problemləri,
- Xəstənin kifayət qədər maye içə bilməməsi səbəbindən maye itkisinin inkişafı
- Dildə, tənəffüs yollarında ödemin inkişafı. Ödem səbəbiylə tənəffüs problemlərinin yaranması,
- Əməliyyatdan sonra qızdırma və infeksiyanın inkişafı,
- Anesteziya ilə əlaqəli ağırlaşmalar. İntubasiya və ya anestezik dərmanlar səbəbindən inkişaf edə biləcək ağırlaşmalar,
- Səs dəyişiklikləri,
- Xüsusilə gənc uşaqlarda psixoloji travma yarana bilər.
Tonsillektomiyadan sonra sağalma prosesi nədir?
Tonzillektomiyadan sonrakı ilk 10 gün vacibdir. Bu dövrdə qidalanma və ağrıları azaltmaq üçün edilməli olanlar müvafiq mütəxəssis həkimin tövsiyələrinə uyğun həyata keçirilməlidir. On gündən sonra ağrı və qidalanma problemləri əsasən normala qayıdır. Tam sağalma təxminən 1-2 həftə çəksə də, sağalma dövründə uşaqların əlavə yuxarı tənəffüs yolları infeksiyasına məruz qalmasının qarşısını almaq üçün diqqətli olmaq lazımdır. Bu proses zamanı ağızdan qanaxma olması halında həkimə müraciət edilməlidir.
Tonsillektomiyadan sonra qidalanma necə olmalıdır?
Əməliyyatdan üç saat sonra xəstə maye və soyuq qidalar yeməyə başlayır. Ümumiyyətlə, ilk 2 gündə maye pəhriz istehlak edilməlidir. Su, süd, dondurmanın tez-tez istehlak edilməsi tövsiyə olunur. Daha sonra xəstəyə dözə bildiyi qədər qatıq, yumşaq pudinq, püresi qidalar, taxılsız şorba və bulyon kimi qidalar verilir. Xəstənin çoxlu maye qəbul etməsi çox vacibdir. Çeynəmək çətin olan sərt qidalardan uzaq durmaq lazımdır. Bununla belə, sitrus meyvələrindən, turşulu meyvə şirələrindən və ədviyyatlı qidalardan uzaq durmaq lazımdır.
